Tworzenie relacji – czyli jak poprawnie uzupełnić atrybut rodzaj Punkt w pliku GML

Każdy geodeta, który chce stworzyć poprawną mapę obiektową jest zobligowany do uzupełniania wartości wielu atrybutów. Część z nich jak rodzajPrzewodu, srednica, dataPomiaru są oczywiste i raczej nie przysparzają problemów. Jednak są też takie jak poziom, poliliniaKierunkowa czy rodzajPunkt, które wymagają chwili zastanowienia. W tym i następnym artykule zajmiemy się atrybutem rodzajPunkt, który często jest podstawą nieprawidłowości w protokole weryfikacji. Podzielimy się Wami informacjami które zdobyliśmy, często ucząc się na własnych błędach.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej rozdział 3 §10:

Nieco dalej dowiadujemy się, że istnieją dwa rodzaje punktów o określonej wysokości: naturalne i sztuczne:

GoKart tworzy automatycznie relacje między punktami wysokościowymi sztucznymi a obiektami BDOT500. Podczas kartowania należy zwrócić jedynie uwagę, aby w przypadku obiektów liniowych punkty wysokościowe sztuczne były w werteksach obiektu, a w przypadku obiektów powierzchniowych znajdowały się wewnątrz lub na obrysie obiektu. Jeśli te warunki zostaną spełnione atrybut rodzajPunkt zostanie automatycznie uzupełniony podczas eksportu mapy do pliku GML.

Jeśli zdarzy się, że punkt wysokościowy sztuczny będzie nieprawidłowo skartowany GoKart poinformuje nas o tym podczas eksportu do GML. Wystarczy wówczas wyszukać obiekt za pomocą funkcji Pokaż, zmodyfikować błędne kartowanie i ponownie wykonać eksport do pliku GML.

A co z punktami wysokościowymi naturalnymi?

Jedną z najważniejszych informacji, którą warto zapamiętać o naturalnych punktach o określonych wysokościach jest to, że zgodnie z rozporządzeniem w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej rozdział 3 §10

Biorąc powyższe pod uwagę należy zastanowić się, czy punkty wysokościowe, które kartujemy powinny być naturalne czy sztuczne oraz co się z tym wiąże, czy powinny być połączone relacją z obiektami BDOT500, czy nie.

W większości przypadków atrybut rodzajPunkt jest w GoKart uzupełniany automatycznie, ale zdarzają się przypadki, w których chcemy mieć kontrolę nad tym, do którego obiektu zostaną przypisane punkty o określonej wysokości. Taką sytuacją jest na przykład pomiar powykonawczy drogi, kiedy krawędź jezdni, krawędź chodnika i krawężnik częściowo się ze sobą pokrywają. Jeśli chcemy mieć kontrolę, z którym z tych obiektów zostaną powiązane relacją punkty wysokościowe sztuczne warto uzupełnić atrybut rodzajPunkt ręcznie. W tym celu w oknie Atrybuty obiektu BDOT500 klikamy w przycisk (…), a następnie w oknie Lista obiektów wybieramy narzędzie Dodaj relację do obiektu i wskazujemy punkt o określonej wysokości. Od tej pory możemy być pewni, że punkt wysokościowy jest powiązany relacją z obiektem BDOT500.

Atrybut rodzajPunkt występuje również w odniesieniu do obiektów bazy GESUT. W rozporządzeniu w sprawie powiatowej bazy GESUT i krajowej bazy GESUT w rozdziale 3 §10 określono jakie obiekty GESUT są połączone relacją z punktami o określonej wysokości.

W przypadku obiektów GESUT atrybut rodzajPunkt uzupełniany jest automatycznie zaraz po skartowaniu punktu o określonej wysokości, a nie jak w przypadku obiektów BDOT500 podczas eksportu mapy do GML.  Warto zapamiętać kilka reguł, które umożliwią prawidłowe przypisanie relacji:

• po wybraniu w GoKart symbolu punktu o określonej wysokości w pierwszej kolejności wskazujemy obiekt GESUT, którego dotyczy punkt wysokościowy np. wstawiając punkt o określonej wysokości studzienki kanalizacyjnej wskazujemy obrys/symbol studzienki, wstawiając punkt o określonej wysokości sieci wodociągowej wskazujemy sieć wodociągową
• w przypadku dużego zagęszczenia obiektów należy zwrócić uwagę, czy wskazujemy właściwy obiekt, zwłaszcza jeśli w odniesieniu mamy podpięty inny rysunek. Warto wówczas wyłączyć możliwość wyboru/snapowania obiektów znajdujących się w odniesieniu.
• dopiero po wskazaniu obiektu GESUT wskazujemy punkt wstawienia w przypadku obiektów liniowych i powierzchniowych, w przypadku obiektów punktowych punkt wstawienia zostanie określony automatycznie
• ostatnią istotną informacją, która jest bardziej przydatną funkcją niż regułą jest fakt, że kartując punkty o określonej wysokości GoKart sam rozpoznaje jaki rodzaj sieci i obiektu wskazujemy i automatycznie dostosowuje odpowiedni zestaw atrybutów. Nie musimy zatem zmieniać symbolu punktu wysokościowego jeśli zmieniliśmy rodzaj opisywanej sieci. Wybieramy raz punkt o określonej wysokości i wstawiamy rzędne dowolnej sieci i dowolnych obiektów, co znacznie przyspiesza kartowanie.

W kolejnym artykule planujemy kontynuować temat atrybutu rodzajPunkt, ale w zdecydowanie szerszym kontekście – tworzenia GML różnicowego. Jak poradzić sobie z relacjami obiektu istniejącego, który usuwamy? A co dzieje się z atrybutem rodzajPunkt jeśli tylko modyfikujemy obiekt istniejący? Jakie pułapki związane z relacjami czekają na geodetów importujących bazy pozyskane z PODGiK? Odpowiedzi na te i inne pytania już w następnym wpisie.